Kozmopolitik Türkiye'nin İlerici Haber Sitesi
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2023’ün aralık ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini açıkladı. Bu verilere göre, 2023 yılında cari açık 45 milyar 150 milyon dolara ulaşırken, gayrimenkul sektöründe yabancıların net alımlarındaki düşüş dikkat çekiciydi. 2022 yılında rekor kıran gayrimenkul sektöründe net yabancı girişi, 2023 yılında yüzde 43,3 oranında düşüşle 3 milyar 560 milyon dolara geriledi. Yabancıların gayrimenkule yönelik ilgisinin son 10 yılın en düşük seviyesine gerilediği gözlemlendi ve 2023’teki giriş rakamı, 2013’teki girişin altında kaldı. Dolar bazında, 2023’te net doğrudan yabancı yatırım 4 milyar 678 milyon dolar olarak gerçekleşti ve bunun yüzde 76,1’i gayrimenkul alımlarından kaynaklandı.
Yabancılara yapılan konut satışlarında da azalma görüldü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında, yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 48,1 oranında düşerek, 35 bin 5’e geriledi. Bu durum, 2017’den sonraki altı yılın en düşük satış rakamı olarak kayıtlara geçti. Ayrıca, toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı da yüzde 2,9’a geriledi. Yabancıların vatandaşlık için gayrimenkul alımlarında gerekli olan üst sınır fiyat, Eylül 2018’den itibaren değişim göstermiş ve 13 Haziran 2022’de 400 bin dolara çıkarılmıştı. 16 Ekim 2023 itibarıyla, yabancıların ikamet izni alabilmek için alacakları taşınmazlardaki alt sınır ise 200 bin dolara çıkarıldı.
Türk zenginlerin yurtdışında gayrimenkul alımlarındaki artış ise dikkat çekiciydi. TCMB verilerine göre, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının yurtdışındaki doğrudan yatırımlarının gayrimenkul faaliyetleri alt kalemde 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 163,7 artışla 2 milyar 86 milyon doları buldu. Bu artış, 2020’de 282 milyon dolar, 2021’de 526 milyon dolar, 2022’de 791 milyon dolar olan yatırımların önemli bir artış gösterdiğini ortaya koydu. Türklerin yurtdışı gayrimenkul yatırımlarında Yunanistan, Portekiz, İtalya, İspanya ve İngiltere gibi ülkelerin dikkat çekici bir artış gösterdiği görüldü.
Uzmanlara göre, Türkiye’de dolar bazında fiyatların yükselmesi, deprem riski ve yabancılar için vatandaşlık ve ikamet izni için gerekli limitlerin yükseltilmesi, yabancıların konut alımında düşüşe neden olmaktadır. Bu durumun yanı sıra Türk vatandaşlarının yurtdışında gayrimenkul yatırımı yapma eğiliminin artması, Türkiye’nin gayrimenkul sektöründeki dengelerini değiştirmiştir.
