Kozmopolitik Türkiye'nin İlerici Haber Sitesi
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
12 Mart 1971 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) komuta kademesi, dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a muhtıra vererek Süleyman Demirel’in Başbakanlığındaki Adalet Partisi Hükümeti’nin istifasını sağladı. Cumhuriyet gazetesi kısa bir süre kapatıldı ve eski başyazarı İlhan Selçuk sorguda işkence gördü. TSK, siyasi iktidarı yurdun anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar içine soktuğu gerekçesiyle muhtıra verdi ve ardından CHP Milletvekili Nihat Erim başbakanlığında “partiler üstü reform hükümeti” kuruldu. Bu süreçte birçok komutan emekli edildi ve yazarlar arasında İlhan Selçuk ve Doğan Avcıoğlu da işkence gördü.
Muhtıra döneminde Adalet Partisi iktidarının “Atatürkçü reformları izlememesi” gerekçe gösterilse de uygulamalar bu iddiayı desteklemedi. Muhtıra sonrasında özellikle ulusal-sol çizgideki yayın organları hedef alındı ve Cumhuriyet gazetesi ile beraber Yön ve Devrim dergisi kadroları da baskı altına alındı. Bu süreç daha sonra genişleyerek “solcu avı”na dönüştü ve Millî Demokratik Devrim taraftarı sol görüşlü subaylar ordudan tasfiye edildi. Muhtıra, 12 Eylül darbesinin öncüsü olarak nitelendirildi.
12 Mart 1971’de gerçekleşen muhtıranın ardından Türk siyasi hayatında büyük değişimler yaşandı. Ülke, askeri müdahalelerin sıkça yaşandığı bir döneme girdi ve sol görüşlü kişilere yönelik baskılar arttı. Muhtıra, Türkiye’nin demokratik sürecinin zayıflamasına ve otoriter bir yapı oluşturulmasına neden oldu. Ardından gelen dönemde ise 12 Eylül darbesi gerçekleşerek ülkenin politik ve sosyal yapısında derin yaralar açtı.
Bugün, 12 Mart 1971 tarihi hala Türkiye’nin tarihinde önemli bir dönemeç olarak hatırlanmaktadır. Bu olay, ülkenin demokratik geçmişi üzerinde derin etkiler bırakmış ve uzun yıllar boyunca tartışma konusu olmuştur. Türkiye’nin askeri müdahalelerle dolu tarihinde, 12 Mart Muhtırası da önemli bir yer tutmaktadır.
